HET GEBOORTEGEWICHT VAN EEN TWEELING

Het gemiddelde geboortegewicht voor tweelingen is vijf pond terwijl dat voor eenlingen zeven pond is. Twee-eiige tweelingen zijn iets zwaarder dan een-eiige tweeling. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het feit dat een-eiige tweelingen vaker te vroeg geboren worden of doordat hun groei in de baarmoeder achter is gebleven omdat ze hun bloedsomloop deelden.
Hoewel tweelingen in het algemeen iets kleiner zijn, zijn er veel die bij de geboorte net zo groot en sterk zijn als eenlingen. Er zijn genoeg tweelingen waarvan beide baby's ruim 6 pond wogen en bij een paar tweelingen wogen beide baby's zelfs meer dan zeven pond. Het wereldrecord is in handen van een in 1924 geboren tweeling die bijna 25 pond woog!
Het feit dat tweelingen gemiddeld een kilo lichter wegen dan een eenling lijkt verontrustend, want er is de laatste tijd veel aandacht voor het gegeven dat een laag geboortegewicht ongunstig is voor de latere ontwikkeling en gezondheid. Uit onze gegevens van breinvolume, bloeddruk en intelligentie spreekt echter dat voor de tweelingzwangerschap een speciale uitzondering gemaakt moet worden. Het gemiddeld lagere geboortegewicht bij tweelingen is duidelijk van een andere aard dan de lage geboortegewichten die soms bij eenlingen worden gevonden.

Foetale groei

De foetale groei wordt bepaald door de foetale neiging tot groei en door de mogelijkheden voor groei, zoals geboden door de zwangere. De placenta verzorgt de relatie tussen de foetale vraag en moederlijk aanbod, maar heeft ook een eigen invloed op de groei van het kind.
Het geslacht heeft invloed op de foetale groei. Jongens zijn zowel bij tweelingen als bij eenlingen zwaarder dan meisjes. Bij eenlingen zijn jongens bij geboorte gemiddeld 120 gram zwaarder dan meisjes. Ook kinderen met chromosomale afwijkingen hebben over het algemeen een lager geboortegewicht. De kinderen van vrouwen die eerder baarden zijn zwaarder bij geboorte dan de kinderen van eerst barenden. Bij eenlingen is dat verschil gemiddeld 130 gram en bij meerlingen zelfs hoger, namelijk 150 gram per kind. Deze verschillen kunnen worden verklaard door een betere doorbloeding van de baarmoederwand door een voorafgaande zwangerschap. Ook de placenta's zijn bij vrouwen die eerder baarden zwaarder dan bij eerst barenden. Vrouwen die eerder baarden bieden kennelijk een betere omgeving voor de groei van zowel placenta als kind.
Andere factoren die van belang kunnen zijn voor de intra-uteriene groei van het kind zijn bijvoorbeeld roken van de moeder waardoor schade ontstaat aan de placenta en de voeding van de moeder. In de hongerwinter tijdens de tweede wereldoorlog waren de geboortegewichten van de kinderen in Amsterdam gemiddeld 300 gram lichter.
Bij meerlingzwangerschap verloopt de vroege ontwikkeling van de placenta waarschijnlijk minder gunstig dan bij een éénlingzwangerschap. Door onderlinge concurrentie zijn de meerlingplacenta's relatief onderontwikkeld. Dat proces speelt zich waarschijnlijk al af voor 16 tot 18 weken zwangerschapsduur. Er zijn placentagewichten bekend van tweelingzwangerschappen vanaf 20 weken. Reeds bij die zwangerschapsduur zijn de gemiddelde placentagewichten, berekend per kind, lager dan die van eenlingkinderen. Wel moet worden opgemerkt dat het hier gaat om transversale gegevens. Waarschijnlijk, maar niet zeker is het longitudinale beloop van de groei van de placenta niet veel anders.
De kleinere placenta van meerlingen heeft eerst vanaf omstreeks 30 weken zwangerschapsduur gevolgen voor de foetale groei. Tot omstreeks 30 weken zijn de gemiddelde geboortegewichten van één-, twee-, en drielingkinderen ongeveer gelijk; daarna zijn de geboortegewichten van meerlingkinderen lager; tweelingkinderen zijn bij 39 tot 40 weken omstreeks 600 gram lichter dan éénlingkinderen.Dat de omgeving, en dus vooral de placenta, en niet de foetus zelf de oorzaak is van dit groeiverschil blijkt uit de belangrijke waarneming, dat aan het einde van het eerste levensjaar de verschillen in lengte en gewicht tussen tweeling- en éénlingkinderen zijn verdwenen.

In een aantal gevallen komt het voor dat er grote verschillen in gewicht en lengte bestaan tussen de twee baby's. Vreemd genoeg kunnen deze verschillen bij eeneiige tweelingen het grootst zijn. Het verschil in geboortegewicht bij twee-eiige tweelingen ontstaat meestal doordat de ene placenta kleiner is dan de andere. Verschillen in geboortegewicht bij eeneiige tweelingbaby's worden veroorzaakt door een gedeelte bloedsomloop in de baarmoeder.
Het fenomeen ontstaat als bloed van de ene baby naar de andere gaat en de ontvanger niet voldoende bloed terug geeft. Alle placenta's met één chorion hebben bloedvaten die met elkaar in verbinding staan waardoor het bloed van de ene baby bij de andere kan komen en omgekeerd. In de meeste gevallen gaat het mis. De baby die veel bloed aan zijn tweelinghelft heeft gegeven krijgt zware bloedarmoede en raakt ernstig ondervoed omdat veel belangrijke voedingsstoffen via het bloed bij de andere baby terechtkomen. Aan de andere kant wordt de ontvanger overladen met bloed.
Het is niet bekend hoe vaak een gedeelde bloedsomloop in de baarmoeder voorkomt. Waarschijnlijk vaker dan men denkt omdat in de meeste gevallen de baby's niet worden benadeeld en het dus onopgemerkt blijft.
Het feit dat tweelingen gemiddeld een kilo lichter wegen dan een eenling lijkt verontrustend, want er is de laatste tijd veel aandacht voor het gegeven dat een laag geboortegewicht ongunstig is voor de latere ontwikkeling en gezondheid. Uit onze gegevens van breinvolume, bloeddruk en intelligentie spreekt echter dat voor de tweelingzwangerschap een speciale uitzondering gemaakt moet worden. Het gemiddeld lagere geboortegewicht bij tweelingen is duidelijk van een andere aard dan de lage geboortegewichten die soms bij eenlingen worden gevonden.

Het onderlinge verschil in het gewicht van een tweeling

Tweelingkinderen zijn wel even oud, maar zij kunnen sterk verschillende gewichten hebben. De oorzaken van deze gewichtsverschillen kunnen gevonden worden in verschillen tussen de kinderen, in de mate waarin beide kinderen voedingsstoffen via de placenta verkregen (de een 'neemt' soms veel meer ten koste van de ander), of in het bestaan van verbindingen tussen de bloedvaten in de placenta. In het laatste geval kan het ene kind veel te veel bloed hebben ten koste van het andere kind (een zgn. rood-witte tweeling). Wanneer één kindje een veel lager gewicht heeft dan het andere zal dit kleine kindje vaak dysmatuur zijn.

Gemiddelde gewichten van een tweeling:

Het eerste kind weegt gemiddeld: 2480,5 gram
Het tweede kind weegt gemiddeld: 2244,4 gram

Het gemiddelde geboortegewicht: